Christelijke hulporganisaties: lokale hulp juist effectief in armoedebestrijding

Geplaatst op 01-11-2018 in Actueel.

Is het achterhaald om armoede in verre landen te bestrijden door samenwerking met lokale kerken en het ondersteunen van dorpsontwikkeling? Integendeel. Echte verandering begint vaak van onderop.

We leven natuurlijk niet meer in de tijd van zestig jaar geleden, toen het vertrek van ds. Ype Schaaf in 1959 als zendeling naar Kameroen nog de opening van het Achtuurjournaal was. Maar de christelijke organisaties die bij Prisma zijn aangesloten, onder andere Tear en Red een Kind, staan niet aan de zijlijn. Ze durven vandaag de dag wel degelijk zelfstandig keuzes te maken en te innoveren, los van welk overheidsbeleid dan ook.

Het klopt dus niet wat Albert Hengelaar, beleidsmedewerker Wereld Evangelische Alliantie, in het Nederlands Dagblad van 13 oktober zegt, namelijk dat ‘hulporganisaties in een bijrol zijn beland en functioneren als dienstverleners voor de overheid’.

Hengelaar trekt een zeer onjuiste conclusie als hij stelt: ‘De antwoorden van de westerse hulporganisaties (helpen via plaatselijke kerken, dorpsontwikkeling) wringen meer dan ooit. Ze komen nog uit een andere tijd.’

van deze tijd
Onze leden zijn in staat om aan objectieve en professionele normen te voldoen. Een belangrijke methode voor de meeste Prismaleden is juist wél de samenwerking met lokale organisaties, kerken, lokale religieuze leiders en het ondersteunen van dorpsontwikkeling om armoede tegen te gaan. De methode is heel erg van deze tijd. Meer dan ooit staat het werken met en via lokale organisaties hoog op de agenda van veel overheden, VN-organisaties en ontwikkelingsorganisaties. Binnen de humanitaire hulpverlening zijn er internationaal zelfs afspraken gemaakt dat er meer budget naar lokale organisaties moet in noodhulpsituaties. Iedereen beseft dat we niet om de kracht van maatschappelijke organisatie, kerken en lokale leiders heen kunnen. Zij zitten in de haarvaten van de samenleving en weten het beste wie de allerarmsten en de meest kwetsbaren zijn.

Kijk alleen maar naar Sulawesi: zonder lokale organisaties en kerken zouden wij nu geen goede en effectieve noodhulp kunnen verlenen en straks niet samen met lokale partners werken aan wederopbouw. Of neem het geweld tegen vrouwen en meisjes in bijvoorbeeld India. Zonder de betrokkenheid van religieuze en lokale leiders en instellingen zouden we hier niet effectief aan kunnen werken.

De wereldorde is, zoals Hengelaar zegt, inderdaad veranderd en de rol van religie wordt alleen maar groter. Het seculiere Westen gaat dit gelukkig steeds meer begrijpen. Ook minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) gaf onlangs in deze krant aan, dat zij evenmin zonder lokale (religieuze) organisaties kan om effectief te werken aan armoedebestrijding.

groepje vrouwen
Het werk van onze leden is uiteraard wel veranderd in de afgelopen zestig jaar. Werken met lokale kerken betekent niet meer het opsturen van goederen of sturen van mensen. Maar wel ervoor zorgen dat mensen de weg naar de overheid weten te vinden en dat ze de overheid vragen waar zij verantwoordelijk voor is: bijvoorbeeld goed onderwijs, infrastructuur en gezondheidszorg.

Werken via lokale kerken klinkt erg klein, zeker als je de invloed van landen als China en Rusland in bijvoorbeeld Afrika ziet, zoals Hengelaar zegt.

Maar vergis je niet; echte verandering begint vaak kleinschalig en van onderop. Bijvoorbeeld een groepje vrouwen dat in een dorp samenkomt en van lokale leiders eist dat ze eigen grond mogen bezitten: dit beïnvloedt het hele dorp, de regio en uiteindelijk de wet en regelgeving van een heel land.

Hengelaar stelt dat de Bijbel meer open moet en meer richting moet geven. Maar de Bijbel ís al open en zal open blijven zolang wij ernaar verlangen Christus te volgen in woord en daad.

cement
Doordat bij ons aangesloten organisaties vaak al decennialange relaties hebben met lokale kerken en organisaties, staan zij in sterke verbinding met de gewone mensen in Afrika, Zuid-Amerika, Oost-Europa en Azië. Met oog voor het belang van christelijke leiders als cement in een samenleving, waar Gerechtigheid en Barmhartigheid woorden zijn die met een hoofdletter worden geschreven. <